Trafik Dersi

Trafik ve Çevre Bilgisi

TRAFİK PSİKOLOJİSİ

DAVRANIŞ-PSİKOLOJİ

Davranış Nedir?

Bireyin gözlenebilir tüm hareketleri “davranış” olarak adlandırılır. Davranışın ortaya çıkması için onu ortaya çıkarıcı bir faktöre yani tetikleyiciye ihtiyaç vardır. Örneğin; aniden yola fırlayan bir yaya kornaya basma davranışının tetikleyicisidir. Aynı doğrultuda; her davranış mutlaka bir sonuç doğurur. Korna çalma davranışının sonucu olarak yaya kenara çekilir.

Psikoloji Nedir?

Psikoloji, insan davranışlarının tümüdür, psikoloji de insana özgü bir bilim dalıdır. Psikoloji; insanoğlunun yaşamındaki süreçler ve farklılıklar üzerine kuruludur.

Davranış Psikolojisi Nedir?

Davranış bilimi olarak tanımlanan psikoloji biliminin amacı, insan ve hayvan davranışını incelemektir. Psikoloji biliminin çalışma alanları her geçen gün artmaktadır. Son on yıllık süreç içinde çalışma alanlarının arasına trafik ortamı da girmiştir. Bu çerçevede trafikte insan davranışlarının incelenmesiyle başlayan çalışmalar, güvenli sürücülük, sürücülük becerileri, yol ve araç ile sürücünün etkileşimi, yaya davranışı gibi çeşitli konuları incelemektedir.

SÜRÜCÜ DAVRANIŞ MODELLERİ

Sürücü Davranış Modeli

Sürücü davranışını meydana getiren ve bir bütün olarak ele alan 3 temel bileşen vardır.

 Sürücüluk Nedir?

Sürücülük belli bir zeminde, bir araç yardımıyla bir varış noktasına hareket etmektir. Buradaki en temel aktivite aracın hız ve yönünü belirlediği bir yörüngeye girmek ve bu yörüngenin mekânsal kısıtlıklarına uyarak, karşılaşılan engellere çarpmadan (diğer araçlar, yayalar vb.) ilerlemeyi başarmaktır. Sürücülükte en önemli algı, görme algısıdır. Kişi bir sonra yapacağı davranışı bu bilgilere göre ayarlar ve karar verir.

 Sürücü İçin Uygun Davranışlar

1- Kendimize, ailemize ve diğer insanlara değer vererek trafik kurallarını önemsemeliyiz.Çünkü trafik kurallarına önem vermezsek; hem kendimize hem ailemize hem de diğer insanlara zarar verebiliriz.

2- Trafik kazalarına neden olabilecek riskli davranışlardan kaçınmalıyız.

3- Trafikte uygun ve uyumlu davranışlar gösterelim, yaya, hasta ve engellilere kolaylık sağlayalım.

4- Azami güvenlik içerisinde seyredelim

5- Stresli olarak araç kullanmayalım, sollama kurallarına uygun davranalım

6- Trafikte aracımızın ışıklarını etkili bir şekilde, yerinde ve zamanında kullanalım.

7- Olumlu kişilik özellikleri kazanalım, dar yollarda geçiş kolaylığı sağlayalım.

8- Trafikte davranışlarımızın temeline sevgi ve saygıyı koyalım.

9- Dikkatimizi trafiğe yoğunlaştıralım, geçiş üstünlüğüne sahip araçlara kolaylık sağlayalım.

10-Duraklama ve park etmenin yasak olduğu yerlerde duraklama ve park yapmayalım.

11-Kara yollarını kurallarına uygun olarak kullanalım, manevraları kurallara uygun yapalım.

12-Hız sınırlarına uyalım, koruyucu tertibatlarını kullanalım.

13-Aracımızın periyodik bakımını yaptıralım, yükleme kurallarına uyalım.

14-Kavşaklarda  geçiş   haklarına   saygı   duyalım,   saygısız  ve   tedbirsiz davranışlardan kaçınalım.

15-Trafik işaretlerinin anlamlarını bilelim, trafik işaretçilerine uyalım, yol çizgilerine uyalım.

16-Kara yollarında araç sürme yasaklarına uyalım.

17-Kısaca profesyonel sürücünün davranış, tutum ve eğilimlerine sahip olmalıdır.

YATKINLIKLAR

Sürüş Uygunluğu

Sürücünün araç sürmek için fiziksel ve psikolojik yatkınlığı olarak tanımlanmaktadır. Bunlar bireyin kazada rol oynayan bazı becerilerden yoksun olmasıdır. Örn; görsel algı (görsel olarak dış dünyayı yani çevreyi algılama becerisi), seçici dikkat (çevredeki farklılıkları yakalayabilme becerisi), tepki zaman (tepki vermedeki süre/ne kadar hızlı tepki verdiği).

Sürüş Nitelikleri

Araç kullanmak için sonradan»edinilen fiziksel ve psikoloji niteliklerdir. Örn, araç kullanmayı öğrenme, deneyim, öğrenilen kazanılan algılar, beklentiler ve belleğin rolü v.b.

Sürücü Kapasitesi

Sürücünün o esnadaki araç kullanma becerisi, uygunluk ve kapasitesinden az olabilir. Örneğin; alkol, ilaç yorgunluk etkileri.

Hareket Belirleyici

(Tutumlar, Bilgi Asimilasyonu, Motor Beceriler)

DAVRANIŞIN BELİRLEYİCİ OLAN TUTUMLAR:

Rahatsız edici uyaranlara verilecek tepkileri, kişinin alternatif tepkiler arasında sıralaması. Kişinin kendi değer sistemine göre hareket etmesi.

Bilgi Asimilasyonu

Nesnelerin koşulların gözlenmesi ve değerlendirilmesi.

Motor Becerileri

Vücut ve vücudun parçalarının zaman ve mekâna uyumlu bir biçimde hareket etmesi. Bedenin koordinasyonu.

DURUMSAL ETKENLER

Rutin Durumlar

Hareketlerin karar ve seçim gerektirmeyecek şekilde otomatik olarak işlemesi. Öğrenme sonucunda hareketlerin otomatikleşmesi. Acemiliğin atılması.

Karmaşık Durumlar

Alternatif tepkiler arasında seçim yapılmasını gerektiren durumlar. Genellikle acil durumlar.

SÜRÜCÜ DAVRANIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

SAPKIN SÜRÜCÜ DAVRANIŞLARI

Yolda yapılması uygun olmayan sürücü davranışlarına “sapkın sürücü” davranışı denir. Sapkın Sürücü davranışı yapılan araştırmalarda ikiye ayrılmıştır. Bunlar: Hatalar ve İhlallerdir.

Dalgınlıklar ve Unutkanlıklar

Eylemin istemeden niyetten sapmasıdır. Örneğin; sinyal vermek isterken, silecekleri çalıştırmak, trafik işaretlerini
yanlış okuyup, yanlış yola girmek, kontağı çevirmeden gaza basıp arabayı hareket ettirmeye çalışmak, arabayı park ettiği yeri karıştırmak, hangi viteste olduğunu hatırlamayıp elle kontrole etmek, A yönüne gitmeyi planlarken B
yönü sık kullandığı bir yol olduğu için kendini birden B yönüne giden bir yolda bulmak, uzun farları açık unutup başka bir sürücünün uyarmasıyla farkına varmak gibi.

Yanlışlıklar

İstenen amaca ulaşmak için planlanan eylemin yolunun yanlış olması. Örneğin; geçmeye çalıştığı aracın hızının yanlış tahmin edilmesi, bir kavşakta yanlış yere girme, park edeceği boşluğu yanlış tahmin edip park ederken bitişikteki aracı sıyırma, ana yoldan sola dönüp, yaklaşan aracı görmeden tali yola girme gibi. Daha ileriki dönemde araştırmacılar dalgınlıklar ve unutkanlığı da birbirinden ayırmışlardır. Dalgınlık bahsedildiği gibi; eylemin planlandığı gibi olmamasıdır.

Örneğin; sinyal vermek isterken silecekleri çalıştırmak ya da trafik işaretlerini yanlış okuyup yanlış yola girme gibi. Unutkanlıklar ise; alışılagelmiş bellek yetersizliklerini içermektedir. Örneğin; henüz gittiği yolu hatırlamayarak ya da trafik ışıklarında, üçüncü viteste kalmaya çalışmak gibi. Diğer yandan yanlışlıklar hedeflerin seçimi, bu hedeflere ulaşma yolunu ya da her ikisini de kapsayan yargısal ve/veya sonuç çıkarmaya yönelik süreçlerdeki eksikliklerden kaynaklanmaktadır. Hatalar genellikle bireyin zihinsel süreçleriyle (dikkat, algı gibi süreçler) açıklanırken, ihlaller; davranışların alışkanlıkları, normlar, kurallar gibi süreçlerle düzenlendiği sosyal ortamda tanımlanabilmektedir. İhlaller potansiyel olarak tehlikeli bir ortamda, güvenliği sağlamak için gerekli kurallardan ve gerekli uygulamalardan bilinçli olarak sapma, bilinçli olarak kuralı çiğneme olarak tanımlanmaktadır.

Örneğin; kırmızı ışıkta geçme, bilerek hız sınırının üstüne çıkma, öndeki sürücünün yavaş gitmesinden sabırsızlanarak sağından geçme gibi. Bu uygulamaların her zaman resmi olarak ifade edilmesi gerekmez. Örneğin; güvenli bir sürüş biçimi ya da kabul edilebilir davranış olarak kabul edilen gayri resmi bir yerel kurala (örneğin; iki şeritli kırsal bir yolda çok yavaş araba kullanmak gibi) uymayarak da ihlal yapılabilir. “O kadar çok insan kural ihlali yapıyor ki, bir sürücü ya da yaya olarak sen trafik kuralları yararına inansan bile boşuna. “

“Diğer sürücülerin ne yaptığını kontrol etmek durumundasın ” “Onların olası tehlikeli davranışlarını göz önüne alarak davranmalısın… “

ALKOL VE SÜRÜCÜLÜK

Alkol ve Uyuşturucu Maddesi

Madde 48- Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri almış olan sürücüler ile alkollü olan sürücülerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır.

Yapılan tespit sonucunda, 0.50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler hakkında, fiili bir suç oluştursa bile idari para cezası verilir ve sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınır. Hususi otomobil dışındaki araçları alkollü olarak kullanan sürücüler bakımından promil alt sınırı 0.20 olarak uygulanır. Alkollü olarak araç kullanma nedeniyle sürücü belgesi geri alınan kişiye, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; ikinci defasında idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri iki yıl süreyle, üç veya üçten fazlasında ise, idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri her seferinde beş’er yıl süreyle geri alınır. Sürücü belgelerinin herhangi bir nedenle geçici olarak geri alınmış olması halinde belirtilen süreler, geçici alma süresinin bitiminde başlar. Yapılan tespit sonucunda, 1.00 promilin üzerinde alkollü olduğu tespit edilen sürücüler hakkında ayrıca Türk Ceza Kanununun 179 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri uygulanır.

Hususi otomobil sürücüleri bakımından 0.50 promilin, diğer araç sürücüleri bakımından 0.20 promilin üzerinde alkollü olan sürücülerin trafik kazasına sebebiyet vermesi halinde, ayrıca Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde aldığı tespit edilen sürücülere idari para cezası verilir ve sürücü belgesi 5 yıl süreyle geri alınır. Bu kişiler hakkında ayrıca Türk Ceza Kanunu hükümleri uygulanır.

Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit amacıyla, kollukça teknik cihazlar kullanılmasını kabul etmeyen sürücülere idari para cezası verilir ve sürücü belgesi iki yıl süreyle geri alınır.

Sürücünün uyuşturucu veya uyarıcı madde kullandığından şüphe edilmesi halinde 5271 sayılı Kanunun adli kolluğa ilişkin hükümleri uygulanır.

Alkollü olarak araç kullanması nedeniyle son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru bes yıl içinde sürücü belgeleri ikinci defa geri alınan sürücüler Sağlık Bakanlığınca, usul ve esasları İçişleri, Millî Eğitim ve Sağlık bakanlıklarınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilen sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine: üc veva üçten fazla geri alınan sürücüler ise psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulurlar.

Sürücü belgelerinin geçici geri alma işlemleri bu Kanunun 6′ ncı maddesinde sayılan görevliler tarafından yapılır.

Bu madde hükümlerine göre geri alınan sürücü belgesinin iade edilebilmesi için; ilgili kişi hakkında trafik kurallarına aykırılık dolayısıyla bu Kanun hükümlerine göre verilmiş olan idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması; uyuşturucu veya uyarıcı madde alması nedeniyle sürücü belgesi geri alınanların ayrıca sürücü olmasında sakınca bulunmadığına dair resmi sağlık kurumlarından alınmış sağlık kurulu raporunun ibraz edilmesi şarttır.

TRAFİK ORTAMINDA GÜVENLİ DAVRANIŞLAR

Bir kaza olduğunda, aynı kazanın bir daha tekrarlanmaması için nedenlerinin araştırılması ve ortadan kaldırılması zorunludur. Ancak; en önemli görev, insan hayatına ve maddi kayıtlara yol açan kazaları üretebilecek riskleri; henüz bir kaza yaşamadan evvel kontrol ederek, kazaları önlemektir. Kazaların önemli bir bölümü önlenebilir nitelik taşır. Sürücünün trafik ortamında, kazaları engellemek için tehlikeleri öngörerek ve doğru davranışları sergileyerek araç kullanması “güvenli sürücünün” en önemli özelliğidir.

SÜRÜŞ YETENEĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yaş 

Yaş değiştiremeyeceğimiz özelliklerimizdendir. Ancak bunları göz önüne alıp davranışlarımız düzenleyebiliriz. Genç olduğumuz dönemlerde daha çok fiziksel yeteneğimiz ve daha az deneyimimiz vardır. Yaşlandıkça fiziksel yeteneklerimiz azalır. Ve sabrınız artar. Her yaş grubundaki kişiler bunları anlamalı ve göz önünde bulundurarak araç kullanmalıdır.

İşitme

Çoğu sürücü araç kullanırken görüş yeteneklerinin en önemli duyu

olduğunu düşünürler. Ancak bulgular işitmenin de göremediklerimizi fark

etmemiz açısından önemli olduğunu belirtmektedir.

Görüş

Araç sürüşü esnasında en yoğun görevi yapar, bu nedenle görüşümüzü engelleyen bir durum varsa, bunu kontağı açmadan düzeltemeyiz. (farlar, aynalar, camlar, güneşlikler gibi).

Hastalık ve İlaç kullanımı

Ne zaman hasta olacağımızı veya ilaç kullanmamız gerektiğini kontrol edemeyiz. Araç kullanırken hastalığımızı göz önünde tutarak sürüşümüzü ayarlayabiliriz.

Yorgunluk

Yorgunluk ve dalgınlık otobanlardaki sessiz katildir. Araç kullanmayacak kadar yorgun olduğunuzu gösteren tipik durumlar şunlardır. Düşüncelerimiz karışır. Dikkatimiz kolayca dağılır. Esnemeyi engellemeyiz. Gözlerimiz kapanır ve dalar gider. Geçtiğimiz son birkaç kilometreyi hatırlamayız. Şeritten saparız, yakın takip yaparız, trafik işaretlerini kaçırırız v.b. Uyuklamaya başladığımızda mümkün olduğunca çabuk dinlenmek için durmalıyız.

RİSK ALMA EĞİLİMİ ANALİZİ

KAZAYA KARIŞMA VE KURAL İHLALLERİNE NEDEN OLAN RİSKLİ DAVRANIŞLAR

Risk Davranışı

Risk belirsizliğe işaret eden bir sözcüktür. Doğrudan olumlu ya da olumsuz bir göndermeyi içermemektir. Risk alma davranışının olumlu veya olumsuz sonuçları olabilir. Fakat günlük yaşamda “risk alma” denildiğinde olumsuzluk akla geliyor. Risk kavramı yerine riziko veya zarara uğrama tehlikesi kullanılabiliyor.

Trafik psikolojisi alanında da olumsuz sonuçlara yol açan, trafik kazalarına neden olabilecek risk alma davranışları üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Risk alma davranışı; normal, uyumsuz, sapan, norm dışı, kural dışı davranış ya da sapma olarak tanımlanıyor. Psikoloji literatüründe risk alma davranışını zihinsel süreçlere, sosyal öğrenmelere, kişisel eğilimlere veya tümüne dayandırarak açıklayan çeşitli kuramsal yaklaşımlar vardır.

Zihinsel süreç yaklaşımları kişinin yarar/kar ve bedel/zarar hesabı yaparak davranış konusunda karar verdiğini söylemektedir.

“Karar alma” yaklaşımı şu yaklaşımları içermektedir:

1. Olası seçeneklerin belirlenmesi
2. Her seçenekte izlenecek yolların belirlenmesi
3. Sonuçların istenirliğinin belirlenmesi
4. Eylem gerçekleştirildiğinde sonuçların gerçekleşme olasılığının değerlendirmesi,
5. Mantıksal olarak savunulabilir kurallarla bu basamakları birleştirme, Kişi, davranışının olumlu sonuçlanma olasılığının yüksek olduğuna karar verdiğinde bu davranışı gerçekleştirmektedir.

Hız İhlali

Hız limitlerini aşmanın insanın davranışına nasıl yansıdığı ve hız kurallarına uymanın neden bu kadar önemli olduğunu pek çoğumuz atlamaktayız. Hız artışı sürücünün sürüş sırasında çevredeki bilgileri toplama sürecinde, ayırt etme ve tanımlama için gerekli süreyi yok etmektedir. Burada esas önemli nokta ise hiçbir sürücünün (deneyimli-deneyimsiz, kadın, erkek, genç-yaşlı vs…) bu etkiden kaçmamasıdır. Bir kaç kilometre/saat’lik hız artışı yanlış algılama ve tahmine sebebiyet vermesi sonucu kazaya neden olabilecek bir tehlike olarak pusuda beklemektedir.

Şehir içi hız limiti olan 50 km/saat’lik hızdaki bir çarpışmada dahi araçta oluşacak muhtemel darbe derinliği 0.75sn olacaktır. Bu sizce önemsiz bir hasar mıdır? Hele bu hızla çarptığınız bir bariyer değil de insan ise belki aracınızdaki hasar daha az olabilir. Ancak yaya üzerindeki hasar ile büyük ihtimalle onun yaşamına son vermiş olabilirsiniz. Eğer hızınızı normal hız limitlerine yani 50 km/saat hıza çektiğinizi düşündüğünüzde; tüm ölümlerin %30>unun, tüm yaralanmaların ise %100>ünün yani tamamının gerçekleştiği hıza çıkmış olursunuz. Buradan çok çarpıcı bir sonuç çıkmaktadır. Buna göre toplam ölümlerin %30’u ve toplam yaralanmaların ise hemen hemen tamamı şehir içi hız limitleri altında oluşmaktadır. Saydığımız hızlarda bile çok büyük ölüm ve yaralanma risklerini üzerimize alıyoruz.

Hız Körlüğü

Hız ne kadar artarsa, sürücünün bakış alanı o oranda daha uzağa odaklanır. Bunun sonucunda sürücü yol kenarında neler olduğunu, tehlike yaratabilecek gelişmeler olup olmadığını denetleyemez. “Hız körlüğü, artan hız sonucunda sürücünün görüş açısının düşerek, çevresini tam olarak algılayamaması anlamına geliyor”. Yani yüksek hızda sürücü tüm olayları çok geç fark etmektedir. Saatte 35 kilometre hızla giden bir otomobil sürücüsünün görüş açısı 104 derece iken, hız 130 a çıktığında görüş açısı 30 a kadar düşüyor. Görüş açısı hız arttıkça kademeli olarak düşüyor. Bu da yolculuğu güvensiz kılıyor.”

Ayrıca, 80 kilometre hızla giden bir otomobilde bulunanların, 30 kilometre hızla gidene oranla ölüm riski 20 kat daha fazladır.Hız körlüğü çevre yolu üzerindeki yerleşim yerlerinden geçerken ‘yaya trafiği’ açısından büyük tehlike oluşturuyor. Bu nedenle transit yolların şehir geçişlerinde 50 kilometre hızın üzerine çıkılmaması gerekiyor.

CEP TELEFONU KULLANIMI VE KAZA RİSKİ

Cep telefonu kullanımı sürüş esnasında kaza riskini 4 kat arttırır.

ingilterede yapılan araştırmalarda saatte 110 km hızla giden araç sürücüsünün gerektiğinde reaksiyon mesafesinin :

SÜRÜCÜ DURUMU	REAKSİYON MESAFESİ (m)
Normal Durumda	31 metre
Kulaklıkla Cep Telefonu ile Konuşuyorsa	45 metre
Cep Telefonunu Eline Alarak Konuşuyorsa	39 metre

CEP TELEFONU KULLANIMI

Cep telefonuyla arama yapmak,çalan telefona cevap vermek, numara çevirmek gibi davranışlar sürücünün,dikkatinin dağılmasına, konsantrasyonunun bozulmasına neden olarak kazaya yol açabilir. Aracın güvenli bir biçimde yol lması her şeyden önce sürücünün sorumluluğu altındadır. Bütün sürücüler aracı kontrol etmesini güçleştiren bu durumlan öğrenerek kaza riskini azaltmaya yönelik önlemler alabilirler. Araç içinde cep telefonunu kapalı tutmak bu açıdan en etkili önlemdir.

TRAFİK MEVZUATI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU

Karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri göstermek amacıyla 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu çıkarılmıştır.

TRAFİKLE İLGİLİ KURULLAR, KURULUŞLAR GÖREV VE YETKİLERİ

Kara yolları Güvenliği Yüksek Kurulu

Kurul, Başbakan’m başkanlığında yılda iki defa toplanır. Trafik Hizmetleri Başkanlığınca hazırlanarak, Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunca uygun görülen önerileri değerlendirerek karara bağlar ve kararlarının yaşama geçirilmesi için gerekli koordinasyon önlemlerini belirler.

Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu

Kurul, Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanının başkanlığında ayda bir toplanır. Trafik hizmetlerinin çağdaş ve güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıyla önerilen veya katılacak temsilcilerce önerilecek önlemlerine uygulanabilirliğini tartışarak karara bağlar.

Emniyet Genel Müdürlüğü

Trafik Kanununa göre; araçları, araçlarda bulundurulması gerekli belge ve gereçleri, sürücüleri ve bunlara ait belgeleri, sürücülerin ve karayolunu kullanan diğer kişilerin, kurallara uyup uymadığını, trafik düzenlemelerinin ve çeşitli tesislerin yasa hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemek, duran ve akan trafiği düzenlemek ve yönetmek, el koyduğu trafik kazalarında trafik kazası tespit tutanağı düzenlemek, trafik kazası sonucunda hastalanan veya yaralananların bakımlarını sağlayacak tedbirlerin, süratle alınmasına yardımcı olmak ve yakınlarına haber vermek, araçların tescil işlemlerini yaparak belge ve plakalarını vermek, sürücülerin belgelerini vermek, ülke çapında taşıtların ve sürücülerin sicillerini tutmak, teknik ve hukuki değişikliklerini işlemek, istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek, trafik kazalarının oluş nedenleri ile ilgili tüm unsurları kapsayan istatistik verileri ve bilgilerini toplamak, değerlendirmek, sonuçlarına göre gereken önlemlerin alınmasını sağlamak ve ilgili kuruluşlara teklifte bulunmak, hasar tazminatı ödemelerini hızlandırmak amacıyla sigorta şirketlerince istenecek gerekli bilgi ve belgeleri vermek.

Karayolları Genel Müdürlüğü

Yapım ve bakımından sorumlu olduğu kara yollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlemleri almak ve aldırmak, tüm kara yollarındaki işaretleme standartlarını tespit etmek, yayınlamak ve kontrol etmek, projeleri incelemek ve onaylamak, trafik araç ve tekniğine ait görüş bildirmek, kara yolu güvenliğini ilgilendiren konulardaki projeleri incelemek ve onaylamak, yapım ve bakımdan sorumlu olduğu kara yollarında, İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle, yönetmelikte belirlenen hız sınırlarının üstünde veya altında hız sınırları belirlemek ve işaretlemek, trafik kazalarının oluş nedenlerine göre verileri hazırlamak ve kara yollarında gerekli önleyici teknik tedbirleri almak,

Milli Eğitim Bakanlığı

Motorlu araç sürücülerinin yetiştirilmesi için sürücü kursları açmak, özel sürücü kursu açılmasına izin vermek, bunları her safhada denetlemek, kurslarda eğitilenlerin sınavlarını yapmak, başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak, okul öncesi, okul içi ve okul dışı trafik eğitimini düzenleyen trafik genel eğitim planı hazırlamak ve ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak uygulamak.

Sağlık Bakanlığı

Trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini planlamak ve uygulamak, kazalarda yaralananların en kısa zamanda sağlık hizmetlerinden istifadelerini temin etmek üzere, kara yolları üzerinde ilk yardım stasyonları kurmak, bu istasyonlara gerekli personeli, araç ve gereci sağlamak, her ilde trafik kazaları için eğitilmiş sağlık personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardım ambulansı bulundurmak.

Ulaştırma Denizcilik Haberleşme Bakanlığı

Trafik Kanunu açısından kara yolu taşımasına ilişkin gerekli koordinasyonu sağlamak, tescile bağlı araçların muayenelerini yapmak veya yaptırmak, muayene istasyonlarını denetlemek, araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak veya yaptırmak ve denetlemek.

İl Özel İdaresi ve Köy İşleri Genel Koordinasyon Müdürlüğü:

Trafik düzeni ve güvenliği açısından ana orman yolları ile gerekli görülen orman yollarında işaretlemeler yaparak tedbirler almak ve aldırmak, köy yollarında trafik düzeni  ve  güvenliği  açısından  gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak, tedbir almak ve aldırmak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Taşıtların sebep olduğu egzoz gazlarının neden olduğu hava kirliliği ve etkilerinden canlıları ve çevreyi korumak için ölçümler yapar.

Belediyeler

Yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmak, Gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmak, kara yolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve denetlemek, kara yolunda trafik için tehlike teşkil eden engelleri gece veya gündüze göre kolayca görülebilecek şekilde işaretlemek veya ortadan kaldırmak, çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapmak veya yapılmasını sağlamak.

İl ve İlçe Trafik Komisyonları

İl sınırları içinde yerel ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak, trafiğin düzenli bir şekilde akımını sağlamak bakımından alt yapı hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle ilgili sorunları çözümlemek, bütün ülkeyi ilgilendiren Trafik Güvenliği Yüksek Kurulunun müdahalesini gerektiren hususları İçişleri Bakanlığına iletmek, belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştınlacak yolcu ve yük taşıtlan ile motorsuz taşıtlann çalışma şekil ve şartları, çalıştırılabileceği yerler ile güzergâhlarını tespit etmek ve sayılannı belirlemek, otopark olmaya uygun boş alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine izin vermek, İl Trafik Komisyonunun başkanı Vali, İlçe Trafik Komisyonunun başkanı ise Kaymakamdır. İl ve İlçe Trafik Komisyonlannın kararlan valinin onayı ile yürürlüğe girer.

TRAFİK, KARA YOLU VE ARAÇLARLA İLGİLİ TANIMLAR

Genel Tanımlar

TRAFİK

Yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleridir.

KARAYOLU (YOL)

Trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.

ARAÇ

Karayollarında kullanılabilen, motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli raktörlerin genel adıdır.

TAŞIT

Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır.

SÜRÜCÜ

Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir

ŞOFÖR

Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişidir.

YOLCU

Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dışında araçta bulunan kişilerdir.

HİZMETLİ

Araçlarda,  sürücü hariç, araç veya taşıma hizmetlerinde   süreli  veya  süresiz  çalışan  kişiler  ile  iş makinelerinde sürücüden gayri kişilerdir.

TRAFİK İŞARETLERİ

Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaret levhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer İşaretlemeleri ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.

GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ

Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı

ile trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarıdır.

GEÇİŞ HAKKI

Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre, yolu kullanmak sırasında ki öncelik hakkıdır.

DURMA

Her türlü trafik zorunlulukları (kırmızı ışık, yetkililerin dur işareti, yol kapanması gibi) nedeni ile aracın durdurulmasıdır.

DURAKLAMA

Trafik zorunlulukları dışında araçların insan indirmek ve bindirmek amacı ile kısa bir süre için durdurulmasıdır.

PARKETME

Araçların, durma ve duraklaması gereken haller dışında bırakılmasıdır.

TRAFİK KAZASI

Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olan olaydır.

MÜLK

Devlete, kamuya, gerçek ya da tüzel kişilere ait olan taşınmaz mallardır.

YERLEŞİM YERİ  (BİRİMİ)

Kendisine ulaşan kara yolları üzerinde sınırının, başlangıcı ve bitimi bir işaret levhası ile belirlenmiş olan yerleşme, çalışma ve barınma amacı ile insanların yararlandıkları yapı ve tesislerin bir arada bulunduğu ve karayolu trafiğine etkileri tespit edilmiş ve idari taksimatla belirlenmiş olan il, ilçe, köy veya mezra gibi yerlerdir.

YAYA

Araçlarda bulunmayan, kara yolunda hareketsiz veya hareket halinde bulunan insanlardır.

TRAFİKTEN MEN

Trafik zabıtasınca bu kanunda belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasıdır.

MOTORLU TAŞIT SÜRÜCÜSÜ SERTİFİKASI

Teorik ve uygulamalı sınavlarda başarı gösteren sürücü adaylarına verilen belgedir.

SÜRÜCÜ BELGESİ

Bu Kanunda belirtilen motorlu araçların sürülmesine yetki veren belgedir.

KARA YOLU İLE İLGİLİ TANIMLAR

İKİ YÖNLÜ KARA YOLU

Taşıt yolunun her iki yönündeki taşıt trafiği için kullanıldığı kara yoludur.

TEK YÖNLÜ KARA YOLU

Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı kara yoludur.

BÖLÜNMÜŞ KARA YOLU

Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan ayrılması ile meydana gelen kara yoludur.

ERİŞME  KONTROLLÜ  KARA YOLU  (Otoyol-Ekspres Yol)

Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli   yerler  ve   şartlar  dışında  giriş   ve   çıkışın yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak, izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu kara yoludur.

GEÇİŞ YOLU

Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmış olan yolun karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.

BAĞLANTI YOLU

Bir kavşak yakınında karayolu taşıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı dışında kalan ve bir yönlü trafiğe ayrılmış olan karayolu kısmıdır.

TAŞIT YOLU (Kaplama)

Kara yolunun genel olarak taşıt trafiğince kullanılan kısmıdır. bisikletlilerin kullanmalarına ayrılan kısmıdır.

BİSİKLET YOLU

Karayolunun,  sadece bisikletlilerin kullanımına ayrılan kısmıdır

YAYA YOLU (Yaya kaldırımı)

Kara yolunun, taşıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzel kişilere ait mülkler arasında kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmış olan kısmıdır.

BANKET

Yaya yolu ayrılmamış kara yolunda, taşıt yolu kenarı ile şev başı veya hendek iç üst kenarı arasında kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği kısımdır.

PLATFORM

Kara yolunun, taşıt yolu (kaplama) ile yaya yolu (kaldırım) veya banketinden oluşan kısmıdır.

ANAYOL

Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen kara yolundaki trafiğin bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiş hakkını vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmiş kara yoludur.

TALİ YOL

Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.

TEHLİKELİ EĞİM

Araçların emniyetle seyrine devam  için,  vites küçültmeyi gerektiren uzunluk veya açıdaki yol eğilimidir.

KAVŞAK

İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alandır.

YAYA GEÇİDİ

Taşıt yolunda, yayaların güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere, trafik işaretleri ile belirlenmiş alandır.

OKUL GEÇİDİ

Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle öğrencilerin geçmesi için, taşıt yolundan ayrılmış ve bir trafik işareti ile belirlenmiş alandır.

ALT GEÇİT

Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.

ÜST GEÇİT

Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır.

DEMİRYOLU GEÇİDİ (Hemzemin Geçit)

Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir.

ADA

Yayaların geçme ve durmalarına, taşıtlardan inip binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama amacı ile yapılmış olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu tertibatla belirlenmiş bölüm ve alandır.

AYIRICI

Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran, bir taraftaki taşıtların diğer tarafa geçmesini engelleyen veya zorlaştıran karayolu yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.

ŞERİT

Taşıtların bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri ve taşıt yolunun ayrılmış bir bölümü veya boyuna işaretlemelerle ayrılmamış olsa bile motorlu araç dizisinin hareketine yeterli genişlikte olmak şartıyla taşıt yolunun bölünebileceği boyuna dilimlerin herhangi biridir.

PARKYERİ (Otopark)

Araçların park etmesi için kullanılan açık veya kapalı alandır.

DURAK

Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu ve hizmetlileri bindirmek, indirmek gayesiyle duraklamaları için işaretlerle belirlenmiş yerdir.

TERMİNAL

İnsan veya eşya taşımalarında araçların indirme, bindirme, yükleme, boşaltma, aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme, şehir ulaşımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.

MUAYENE İSTASYONU

Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personel bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.

ARAÇLARA İLİŞKİN TANIMLAR

KAMYON

İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg’ dan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır.

ÇEKİCİ

Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu taşıttır.

OTOMOBİL

Yapısı itibariyle, sürücüsü dahil en çok dokuz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.

OTOBÜS

Yolcu taşımacılığında kullanılan sürücüsü dahil, dokuzdan fazla oturma yeri olan motorlu taşıttır. Troleybüsler de bu sınıfa dahildir, sürücüsü dahil en az on, en çok on yedi oturma yeri olan otobüslere “Minibüs” denir.

KAMYONET

İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg’ı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır.

ARAZİ TAŞITI

Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber, bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu taşıttır. MOTOSİKLET: İki veya üç tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu taşıttır.

MOTOSİKLET

Azami tasarım hızı 45 km/saatten ve/veya silindir kapasi­tesi 50 santimetreküpten fazla olan sepetli veya sepetsiz iki veya üç tekerlekli motorlu taşıtlar ve net motor gücü 15 kilowatı, net ağırlığı 400 kilogramı, yük taşımacılığında kullanılanlar için ise net ağırlığı 550 kilogramı aşmayan dört tekerlekli motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz. Bunlardan karoseri yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşı­malarında kullanılmayan üç tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (tripor­tör) denir.

MOTORLU BİSİKLET (Moped)

Azami hızı saatte 45 kilometreyi, içten yanmalı motorlu ise silindir hacmi 50 santimetreküpü, elektrik motorlu ise azami sürekli nominal güç çıkışı 4 kilovatı geçmeyen iki veya üç tekerlekli taşıtlar ile aynı özelliklere sahip net ağırlığı 350 kilogramı aşmayan dört te­kerlekli motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesap­lanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz.

OKUL TAŞITI

Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin taşınmalarında kullanılan taşıttır.

PERSONEL SERVİS TAŞITI

Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin personelini bir akit karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari araçlardır. Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzel kişilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu taşıma işi bu tanımın kapsamına girmez.

RÖMORK

Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz taşıttır.

YARI RÖMORK

Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşman römorktur.

HAFİF RÖMORK

Azami yüklü ağırlığı 750 kg.’ı geçmeyen römork veya yarı römorktur.

TRAFİK İŞARETLERİ

Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaret lev­haları, ışıklı ve sesli işaretler,yer işaretlemeleri ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir. İşaret levhası: Sabit veya taşınabilir bir mesnet üzerine yerleştirilmiş ve üze­rindeki sembol, renk ve yazı ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.

IŞIKLI VE SESLİ İŞARETLER 

Trafiği düzenlemede kullanılan ışıklı ve sesli, sabit veya taşınabilir, elle kumanda edilebilen veya otomatik çalışan, üzerinde çeşitli renk, şekil, sembol, yazı bulunan ve belirli yanma süresi olan, ışık veya sesle özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik ter­tibatıdır.

TRAFİK VE TRAFİK GÖREVLİSİNİN İŞARETLERİ

1-Trafik görevlisinin her iki kolunu veya sağ veya sol kollarından birini yere paralel olarak yana açtığı durumda; kollar doğrultusundaki araçlara geç, ön ve arka doğrultusundaki araçlara dur demektir.

2-Trafik görevlisinin sağ veya sol kolundan birini havaya kaldırması durumunda, bütün yönlerdeki araçlara dur demektir.

3-Görevli kişinin kırmızı ışığı sallaması, ışığı yönelttiği doğrultudaki karayolunu kullananlar için dur demektir.

4-Görevli kişinin kısa sesli tek veya fasılalı düdük işareti uyarma, uzun sesli tek veya fasılalı düdük işareti dur demektir.

5-Trafiği hızlandırma işareti: Trafik polisi, hızlandırmak istediği yöne sol ya da sağ yanı dönük olarak, o yönde bulunan kolunu yere paralel olacak şekilde ve dirsekten kırmak suretiyle eline kadar olan kısmı yukarıya kaldırıp, tekrar yere paralel hale getirir.

6-Trafiği yavaşlatma işareti: Trafik polisi, yavaşlatmak istediği yöne cephesi dönük durur ve sağ ya da sol kolunu (trafiğin akış yönüne göre) omuzdan, yere paralel oluncaya kadar kaldırıp, 45 derece ile 90 derece arasında seri olarak yavaş yavaş sallar. Görevli kişiler; mecburiyet olmadıkça ışıklı işaretlerle yönetilmekte olan kavşaklarda yönetime müdahale etmemeye; yeşil ışıkta, ilerlemekte olan veya kavşaklara girmek üzere olan araçları ani işaretlerle durdurmamaya; kural, kısıtlama ve yasaklamalara aykırı uygulamalara imkan tanımamaya, özen göstermek zorundadırlar.

IŞIKLI TRAFİK İŞARETLERİ

Kırmızı Işık

Aksini gösteren bir işaret yoksa hiçbir yöne hareket edilmez, durulur.

Kırmızı-Sarı Işık

Yol trafiğe açılmak üzeredir, harekete hazırlanılır.

Yeşil Işık

Yol trafiğe açıktır, aksine bir işaret yoksa durmadan geçilir.

Yeşil-sarı ışık

Yolun trafiğe kapanmak üzere olduğunu bildirir bu ışık yandığında emniyetle durulamayacak kadar yaklaşılmış ise normal geçiş yapılır aksi halde durulur.

Sarı Işık

Yol trafiğe kapanmak üzeredir, emniyetle duramayacak kadar yaklaşmış olan araçlar geçebilir, diğer araçlar durmak zorundadır.

Fasılalı Yanıp Sönen Sarı Işık

Uyan anlamındadır. Bu yerin yavaş ve dikkatli geçilmesini bildirir.

Fasılah Yanıp Sönen Kırmızı Işık

Mutlak bir duruş yapılmasını ve gidilecek yolun açık ve müsait olduğu görüldükten sonra yeniden hareket edilmesini bildirir

Işıklı oklar 

Sağa ve sola dönüşleri düzenlemek amacıyla tesis edilir,ok yönünde dönüş yapacak sürücülerin oklu ışığın yeşil yanmasını beklemeleri zorunludur.

• Yaya figürlü yeşil ışık: Yaya geçidinin yayalara açık olduğunu gösterir.
• Yaya figürlü kırmızı ışık: Yaya geçidinin yayalara kapalı olduğunu gösterir.

Sesli ve yazılı ışık

Sesli ve yazılı uyarı sisteminde araç trafiğine göre yayaların hareketlerini düzenleyen sistemdir.

ARAÇ KULLANMA SÜRELERİ

Ticari amaçla yolcu ve yük taşıyan motorlu araç sürücülerinin veya bir yarar karşılığında sürücülük yapanların 24 saatlik herhangi bir süre içinde; toplam olarak 9 saatten ve devamlı olarak 4,5 saatten fazla araç sürmeleri yasaktır. Bu sürücüler en fazla 6 günlük araç kullanma süresinden sonra 1 günlük hafta tatilini kullanmak zorundadırlar. Sürekli 4,5 saatlik araç kullanma süresi sonunda eğer dinlenmeye çekilmiyor ise en az 45 dakika mola almaları mecburidir. Bu molalar sürekli 4,5 saatlik araç kullanma süreleri içerisinde en az 15 dakikalık molalar şeklinde de kullanılabilir. Bu sürücüler her 24 saat içerisinde 11 saat kesintisiz dinlenecektir. Otobüs, kamyon ve çekici araçlarında çalışma, sürme, dinlenme sürelerinin tespiti takograf cihazı ile yapılır. Sürücü ve yolcular toplu taşıma araçlarında sigara içemez.

KARAYOLLARININ KULLANILMASI KURALLARI

Aksine bir işaret bulunmadıkça bütün sürücüler araçlarını;

1. Gidiş yönüne göre yolun en sağından sürmek,
2. Çok şeritli yollarda, yol ve trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten sürmek,
3. Şerit değiştirmeden önce, gireceği şeritteki araçların emniyetle geçmesini beklemek,
4. Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirmemek,
5. Gidişe ayrılan şeritlerden en soldakini sürekli olarak işgal etmemek,
6. İki yönlü dört veya daha çok şeritli yollarda, aksine bir işaret bulunmadıkça motosiklet, otomobil, minibüs, kamyonet ve otobüs dışındaki araçlar sürenler, geçme ve dönme dışında, en sağ şeritten sürmek zorundadırlar.
7. Geçme,  dönme,  duraklama ve park etme gibi haller dışında şerit değiştirmeleri,
8. İki şeridi birden kullanmaları,
9. Kavşaklara yaklaşırken yerleşim yerleri dışında 150 m, yerleşim yerleri içinde 30 m mesafe içinde ve kavşaklarda şerit değiştirmeleri,
10. İşaret vermeden şerit değiştirmeleri,
11. Bölünmüş yollarda, karşı yönden gelen trafik için ayrılmış yol bölümüne girmeleri,
12. Dört veya daha fazla şeritli ve iki yönlü yollarda, karşı yönden gelen trafik için ayrılan yol kısmına girmeleri
13. İki yönlü ve üç şeritli yollarda en sol şeride girmeleri, yasaktır.

HIZ KURALLARI

Sürücüler, hızlarını;

1. Kullandıkları aracın cinsine,
2. Yük durumuna,
3. Yol durumuna,
4. Hava ve görüş durumuna,
5. Trafik durumuna göre ayarlamak zorundadırlar. Şehirlerarası karayollarında 90 km/s, bölünmüş karayollarında 110 km/s, otoyollarda 120 km/s hızı geçmemek üzere, araçların azami hız sınırları aşağıya çıkarılmıştır. İçişleri Bakanlığı hız sınırını otomobiller için 20 km/s arttırabilir.

		Şehir İçi	Devlet Yolu	Bölünmüş Yol	Otoyol
	Otomobil (Ml)-(MIG)	50	90	110	120
	Minibüs (M2)	50	80	90	100
	Otobüs (M2)-(M3)	50	80	90	100
	Kamyonet (Nl)-(NIG)	50	80	85	95
	Panelvan (Nl)	50	85	100	110
	Kamyon (N2MN3)	50	80	85	90
	Çekici (N2)-(N3)	50	80	85	90
	Motosiklet (L3)	50	80	90	100
	Motosiklet (L4-L5-L7)	50	70	80	80
	Motorlu Bisiklet (L1-L2-L6)	30	45	45	Giremez
	Motorsuz Bisiklet	30	45	45	Giremez
	Tehlikeli Madde Taşıyan Araçlar	30	50	50	60
	Özel İzinle Karayoluna Çıkan Araçlar	30	50	50	60
	Lastik Tekerlekli Traktör	20	30	40	Giremez
	Arızalı Aracı Çeken Araçlar	20	20	30	40
	İş Makinaları	20	20	20	Giremez

ARAÇ SINIFLARI:

1.İki ve üç veya dört tekerlekli motorlu araçlardır. Motorlu Bisiklet (İki tekerlekli)

• Motorlu Bisiklet (Üç tekerlekli)
• Motosiklet (İki tekerlekli)
• Motosiklet (İki tekerlekli yolcu sepetli)
• Triportör (Yük Motosikleti)
• (ATV) Azami hızı 45 km/s’i, silindir kapasitesi 50 cm³‘ü, net gücü 4 kw’ı, geçmeyen dört tekerlekli motosiklettir.
• Elektrik motorlularda akü ağırlığı hariç yüksüz ağırlığı 400 kg’ı (yük taşıyanlarda 550 kg), azami net gücü 15 kW’ı geçmeyen ve L6 sınıfına girmeyen dört tekerlekli araçtır.

2. En az dört tekerlekli motorlu yolcu araçlarıdır.

• Otomobil
• Minibüs
•  Otobüs

3. En az dört tekerlekli ve yük taşıyan motorlu araçlardır.

• Kamyonet
• Kamyon (Azami ağırlığı 12 tona kadar)
• Kamyon (Azami ağırlığı 12 tondan fazla)

4- Motorlu araçların çektiği römork veya yarı römorklardır.

• Hafif römork (yüklü ağırlığı 0,75 tonu aşmayan)
• Römork veya yarı römork (Yüklü ağırlığı 0,75 – 3,5 ton arası)
• Römork veya yarı römork (Yüklü ağırlığı 3,5 -10 ton arası)
• Römork veya yarı römork (Yüklü ağırlığı 10 tondan fazla)

Zorunlu haller dışında şehirler arası karayolunu kullanan motorlu araçlarda, araç cinsi gözetilmeksizin asgari hız sınırı 15 km., otoyollarda ise 40 km’dir. Araçlara Römork veya yarı römork takıldığında azami hız sınırından saatte 10 km. düşülmesi gerekir. Tehlikeli madde taşımaya mahsus olup, boş olarak trafiğe çıkarılan araçlar, kendi sınıflarına giren araçlara ait hızla sürülebilirler.

Servis (ayak) freni bozuk araçları çeken araçlar, saatte 15 km.den fazla hızla süremezler.

Aksine bir karar veya işaret yok ise, azami hız sınırı %10’a kadar aşılabilir. Hız sınırlarını %10’dan %30’a (dahil) kadar aşan sürücülere hafif para cezası ve ceza puanı %30’dan fazla aşan sürücülere katlamalı hafif para cezası ve ceza puanı uygulanır.

Öndeki aracı geçme sırasında geçme şartlarının mecbur kılması nedeniyle hız sınırı aşılabilir, bir suç oluşturmaz.

Hız sınırlarını %30’dan fazla aşan sürücülerden, suçun işlendiği tarihten geriye doğru 1 yıl içerisinde aynı kuralı 5 defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri 1 yıl süreyle geri alınır. Bu süre sonunda psiko-teknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığı anlaşılanlar?

Adınız

Email

Telefon

Formu Gönder